Cookie ဆုိသည္မွာ

  

အင္တာနက္အသုံးျပဳတဲ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ေန႔စဥ္ Cookie ေတြနဲ႔ထိေတြ႕ေနရပါတယ္။ Cookie ဆုိတာ ဒီေနရာမွာ စားစရာလုိ႔ေတာ့ မမွတ္ယူေစခ်င္။ Cookie ဆုိတာ လုိရင္းတုိရွင္းေျပာရရင္ Website ေတြအေနနဲ႔ကြန္ပ်ဴတာ Hard Disk ရဲ႕ Browser မွတဆင့္ သင့္ကုိမွတ္မိေအာင္ အသုံးျပဳတဲ့ text-only string တစ္ခုပါပဲ။ Cookie မွာ မ်ားေသာအားျဖင့္ Domain Name ရဲ႕ Information ေတြပါဝင္ျပီး Unique Number မ်ားကုိ random စနစ္နဲ႔ generate လုပ္ပါတယ္။ Cookie အမ်ဳိးအစားႏွစ္ခုရွိပါမယ္။ တစ္ခုက website-session cookies လုိ႔ေခၚျပီး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ Browser ကုိဖြင့္ေနတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ Browser ကုိ မပိတ္ေသးခင္ထိေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ persistent cookies ျဖစ္ျပီး Browser ကုိပိတ္လည္း အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သင့္ကြန္ပ်ဴတာမွာ က်န္ရွိေနမယ့္အမ်ဳိးပါ။ Cookie ေတြေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အင္တာနက္သုံးတဲ့အခါ မိမိသြားေနက်ဆုိဒ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဝင္ေနက်ဆုိဒ္ေတြကုိ လြယ္ကူေခ်ာေမာေစပါတယ္။ ဥပမာ ကြ်န္ေတာ္ဆုိ အင္တာနက္ဖြင့္လုိက္တာနဲ႔ အရင္ဆုံးဖြင့္ျဖစ္တာ http://www.4sectors.com/forum ဆုိပါေတာ့။ ဒီေတာ့ Browser ရဲ႕ Address Bar မွာ 4 လုိ႔ရုိက္ထည့္ရုံပဲရွိေသးတယ္။ http://www.4sectors.com/forum/index.php ဘာညာဆုိျပီးျပေပးတယ္ဗ်ာ။ အဲဒါကေန လိပ္စာအျပည့္အစုံရုိက္ေပးစရာမလုိေတာ့ပဲ လြယ္လြယ္ကူကူ ဝင္လုိ႔ရသြားတာေပါ့ေနာ္။ ဒီလုိပါပဲ Google ကုိေခၚဖုိ႔ Address Bar မွာ g တစ္ခုကုိပဲရုိက္ထည့္လုိက္ရင္ http://www.google.com ကုိတန္းျပတယ္။ ဒါေတြက Cookie ရဲ႕အက်ဳိးေက်းဇူးေတြေပါ့ဗ်ာ။ Cookie ေတြအေနနဲ႔ သင့္ကုိ identify ေတာ့ကုိယ္တုိင္မလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။

Two Types of Cookies
Session cookies
အေပၚမွာေျပာခဲ့သလုိပါပဲ။ ဒီ cookie ကေတာ့ သင္က အဲဒီဆုိဒ္ကုိသြားျပီး Browser ကုိပိတ္လုိက္တာနဲ႔ သင္ surfing လုပ္ထားတဲ့ session ေတြအားလုံးကုိ ဖ်က္ပစ္ပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ သင့္အေနနဲ႔ http://www.someone.com ကုိအလည္သြားခဲ့တယ္ဆုိပါစုိ႔။ သင္အဲဒီဆုိဒ္ကုိ ေနာက္တစ္ခါ ျပန္ဝင္တဲ့အခါ http://www.someone.com ကုိအစအဆုံးျပန္ရုိက္ထည့္ေပးရတယ္။ သင့္ကုိ new visitor အျဖစ္ပဲသိေတာ့တယ္။ ဒါကုိေတာ့ PHPSESSID လုိ႔ေခၚပါသတဲ့။ ဒီလုိဆုိဒ္မ်ဳိးေတာ့ ရွားမယ္ထင္တယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ကုိယ္တစ္ခါဝင္ဖူးတယ္ဆုိရင္ မွတ္မိၾကတာမ်ားတယ္။
Persistent cookies
အဲ ဒီအမ်ဳိးအစားကေတာ့ အေပၚကတစ္ခုနဲ႔ ေျပာင္းျပန္ေပါ့ဗ်ာ။ တကယ္လုိ႔ သင္ hard drive ကို erase မလုပ္မခ်င္း၊ ဒါမွမဟုတ္ အဲဒီ Cookie ရဲ႕ session က expire မျဖစ္မခ်င္း သင့္ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ က်န္ရွိေနလိမ့္မယ္။ Session expire ျဖစ္မယ့္အခ်ိန္ကေတာ့ ဆုိဒ္တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ကြဲျပားႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ ကြ်န္ေတာ္က Firefox ကုိ Clear History>Clear All လုပ္မိမယ္။ Firefox ကို Reset လုပ္လုိက္မယ္ဆုိရင္ အဲဒီ Cookie ေတြေပ်ာက္သြားမယ္။ ေနာက္ ဟုိး
လြန္ခဲ့တဲ့ ေလးလေလာက္က ဝင္ဖူးတဲ့ http://www.porn-star.com ကုိအခုျပန္ေခၚတဲ့အခါ p ကုိရုိက္ထည့္ရုံနဲ႔ http://www.porn-star.com ကုိမျပေတာ့ဘူး။ မဝင္ျဖစ္တာ တအားၾကာသြားေတာ့ session expire ျဖစ္လုိ႔ မမွတ္မိေတာ့ဘူးေပါ့ဗ်ာ။

Their Usage
Session cookies
Website ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ တစ္ခါဝင္ရင္ မွတ္မိေအာင္ လုပ္ထားတာမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Session cookies အတြက္ ဘယ္ေနရာေတြမွာ အသုံးျပဳတာလဲ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဥပမာ e-commerce site ေတြလုိဆုိဒ္မ်ဳိးပါ။ သင္အေနနဲ႔ တစ္ခါဝင္ျပီးလည္း ေနာက္တစ္ခါဝင္ရင္ သင့္ကုိ new visitor လုိပဲသိမွာပါ။ တကယ္ေတာ့ cookie session ေတြကုိ Browser ရဲ႕ Setting ကေနေျပာင္းလုိ႔ရပါတယ္။ Remember, Don't Remember ဘာညာ။
Persistent cookies
အေပၚမွာေျပာခဲ့သလုိပါပဲဗ်ာ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဆုိဒ္ေတြထဲ ဝင္ရင္ Language ႏွစ္ခုကုိ Support လုပ္ထားတဲ့ဆုိဒ္မ်ဳိးေတြ႕ဖူးပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ http://www.president-office.gov.mm မွာ ျမန္မာဘာသာရယ္ English version ရယ္ႏွစ္ခုေတြ႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ျမန္မာဘာသာနဲ႔သာဝင္ျဖစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ေနာက္တစ္ခါဝင္တဲ့အခါ ျမန္မာဘာသာကုိပဲျပတယ္ေပါ့။ Remember Me ဆုိတာ ဒီ cookie အမ်ဳိးအစားပဲျဖစ္ပါတယ္။

Cookie ေတြဟာ harmless files ေတြသာျဖစ္ပါတယ္။ သင့္ကြန္ပ်ဴတာကုိ ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြ ဘာညာမလုပ္ႏုိင္ပါဘူး။ Technically အရလည္း သင့္ဆီက personal information ေတြကုိဖတ္လုိ႔မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဟက္ကာေတြကေတာ့ Cookie ေတြကုိ အျခားနည္းေတြနဲ႔ အသုံးခ်ေကာင္းခ်ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီပုိ႔စ္ကေတာ့ Cookie အေၾကာင္းမ်ွသာျဖစ္ပါေၾကာင္း။

Ref: thisislegal.com